Pracownik, który podjął pracę po raz pierwszy w danym roku kalendarzowym nabywa prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wysokości 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku.
Wymiar urlopu wynosi:
– 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
– 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Do powyższego stażu urlopowego wlicza się okresy kształcenia zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu Pracy.
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
5) szkoły policealnej – 6 lat,
6) szkoły wyższej – 8 lat.
Okresy nauki, o których mowa w pkt 1-6, nie sumują się.
Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Ponieważ zwykle podejmując pierwsze zatrudnienie pracownik nie posiada jeszcze stażu urlopowego uprawniającego do wyższego wymiaru urlopu, dlatego może uzyskiwać prawo do urlopu sukcesywnie za każdy pełny miesiąc w wysokości 1,66 dnia stanowiącej (1/12 z 20 dni). W przeliczeniu na godziny daje to 13 godzin i 17 minut urlopu. Wymiar tego urlopu nie podlega zaokrągleniu w górę do pełnego dnia.
Jeżeli zatem pracownik podejmie pierwszą pracę po 2 grudnia, to w tym roku kalendarzowym, nie będzie mógł skorzystać z urlopu – nie przepracował bowiem pełnego miesiąca. Prawo do pełnego wymiaru urlopu, pracownik nabędzie z dniem 1 stycznia, a okres przepracowany w grudniu wliczy mu się do wymiaru urlopowego w kolejnym roku.
Jeśli pracownik podjął pierwszą pracę w połowie roku, to aby skorzystać z dłuższego urlopu, trzeba poczekać, aż nazbiera się odpowiednia liczba dni. W pierwszym roku pracy bowiem urlop liczy się „z dołu”
Inaczej jest w przypadku kolejnych lat pracy. W tym przypadku, prawo do pełnego urlopu pracownik nabywa z dniem 1 stycznia, a jego wymiar liczony jest „z góry”.
Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
