2024 będzie pierwszym rokiem, za który wybrane podmioty gospodarcze będą musiały zapłacić tzw. podatek minimalny w wysokości 10%.
Podatek minimalny (zgodnie z art. 24ca ustawy o CIT) będzie dotyczył spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP, podlegających obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, oraz podatkowych grup kapitałowych, posiadających polską rezydencję podatkową, spełniających warunki opisane w przepisach.
Podatek minimalny zapłacą podmioty, które w danym roku podatkowym poniosły stratę lub osiągnęły udział dochodów w przychodach w wysokości nie większej niż 2%. Warunki te odnoszą się do dochodów/przychodów/straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych.
Podatku minimalnego nie zapłacą podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, również ci prowadzący działalność gospodarczą, w sytuacji, gdy byli zobowiązani do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych. Nie będzie on w zasadzie dotyczył podmiotów, które nie posiadają statusu spółki
w rozumieniu ustawy o CIT i działających w oparciu o inne ustawy, jak np. spółdzielnie, fundacje czy stowarzyszenia. Aktualnie przepisami o podatku minimalnym nie są też objęte spółki będące małymi podatnikami CIT, tj. takie u których roczne przychody ze sprzedaży nie przekraczają 2 mln EUR oraz spółki rozpoczynające działalność (w roku rozpoczęcia działalności i w dwóch kolejnych latach podatkowych).
W praktyce podatek minimalny może dotyczyć firm z branż wykazujących niską marżowość lub sezonowość dochodów/zysków (np. branża hotelarska czy gastronomiczna).
Podatek minimalny co do zasady dotyczy spółek rodzimych, ale w pewnych przypadkach mogą nim być objęci nierezydenci prowadzący w Polsce działalność w formie zagranicznego zakładu. W takich przypadkach, podatek minimalny będzie dotyczył zakresu, w jakim przychody i straty są związane
z działalnością tylko tego zakładu.
Stawka podatku minimalnego wynosi 10% podstawy opodatkowania, która stanowi sumę kilku składników, opisanych szczegółowo w ustawie o CIT. W konstrukcji podatku minimalnego ustawodawca przewidział liczne wyłączenia i odliczenia, co powoduje, że sposób jego wyliczenia będzie nieco odbiegał od klasycznego CIT. Podatnicy będą mogli również wybrać uproszczony sposób ustalenia podstawy opodatkowania – będzie to kwota odpowiadająca 3% wartości osiągniętych w roku podatkowym przychodów innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze takiego uproszczenia podatnik musi jednak poinformować właściwy organ podatkowy.
Konstrukcja podatku minimalnego nie przewiduje wpłacania zaliczek w ciągu roku. Naliczenia podatku minimalnego dokonuje się raz do roku i przyjęto, że należy go zapłacić w terminie złożenia zeznania podatkowego za dany rok.
Jeśli nie będzie żadnych zmian w przepisach podatkowych w tym zakresie, spółki zapłacą podatek minimalny po raz pierwszy w roku 2025, w sytuacji gdy będą wykazywać straty podatkowe lub nie przekroczą 2-procentowego progu rentowności.
