Zakończenie leasingu to zazwyczaj moment, w którym należy zdecydować o dalszym przeznaczeniu przedmiotu leasingu i związanymi z tą decyzją skutkami podatkowymi.
Od początku 2022 r. przepisy Polskiego Ładu wprowadziły mocno zaostrzone zasady sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu. W dalszym ciągu można zastosować wykup prywatny lub firmowy, ale każde z tych rozwiązań wiąże się z określonymi skutkami podatkowymi.
W przypadku sprzedaży samochodu poleasingowego, który został wykupiony na cele firmowe, należy od jego wartości rynkowej naliczyć 23% VAT a dochód z tej sprzedaży wchodzi do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
W sytuacji zakończenia leasingu, jeśli przedsiębiorca (dotyczy właścicieli jednoosobowych działalności gospodarczych lub wspólników spółek cywilnych) nie chce w dalszym ciągu wykorzystywać przedmiotu leasingu w prowadzonej działalności gospodarczej, to może dokonać jego wykupu na cele osobiste/prywatne. W takiej sytuacji nie ujmuje go w ewidencji środków trwałych i nie odlicza podatku VAT z faktury za wykup. Jeżeli zdecyduje się na jego sprzedaż w ciągu 6 lat od daty wykupu, to będzie zobowiązany do naliczenia podatku VAT i PIT od tej transakcji, która będzie traktowana jako związana z prowadzoną działalnością gospodarczą (regulacje Polskiego Ładu wprowadziły wydłużenie tego okresu z 6 miesięcy do 6 lat).
Opodatkowaniu będzie jednak podlegać tylko transakcja odpłatnego przekazania samochodu (np. sprzedaży), ale już darowizna będzie z tego wyłączona, ponieważ nie podlega ona co do zasady pod przepisy ustawy o PIT.
Okazuje się, że zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi, jest możliwa sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu bez konieczności płacenia podatku, w okresie krótszym niż 6 lat. Rozwiązanie to zostało potwierdzone przez Ministerstwo Finansów, jako zgodne z obowiązującymi przepisami podatkowymi (interpretacja dyrektora KIS z dnia 21.07.2023 r. nr 0113-KDIPT2-1.4011.242.2023.5.ID).
W sytuacji kiedy przedsiębiorca wykupi z leasingu samochód i nie ujmie go w ewidencji środków trwałych, przeznaczając go na cele osobiste, a następnie przekaże go w formie darowizny innej osobie, to wtedy podatek PIT od takiej transakcji nie będzie naliczany. Należy jednak pamiętać że będzie ona objęta przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn. Osoba obdarowana będzie miała obowiązek zapłaty ewentualnego podatku, jeśli taki wystąpi.
Jeśli obdarowany należy do najbliższej rodziny, tzw. zerowej grupy podatkowej (małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki) to niezależnie od kwoty otrzymanej darowizny może uniknąć podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem zgłoszenia tej darowizny do naczelnika urzędu skarbowego
w terminie 6 miesięcy od daty jej otrzymania. A odnośnie otrzymanego w darowiźnie samochodu, to może go sprzedać po upływie pół roku od jego otrzymania, bez płacenia podatku dochodowego od tego zbycia (w przypadku gdy obdarowanym jest małżonek to zwolnienie z podatku ma zastosowanie wtedy, gdy w małżeństwie istnieje rozdzielność majątkowa).
Organy podatkowe równie korzystnie jak podatek PIT interpretują przepisy związane z podatkiem VAT w odniesieniu do opisywanej transakcji. W myśl interpretacji fiskusa, żeby darowizna była wolna od VAT, to wykup samochodu z leasingu musi być na cele osobiste, niezwiązane z działalnością gospodarczą. Przedsiębiorca nie może więc odliczyć podatku VAT z faktury wykupu samochodu, jak również nie może zaliczyć w koszty wydatku na nabycie ani wprowadzić samochodu do ewidencji środków trwałych (potwierdzenie tego stanowiska wynika z interpretacji dyrektora KIS z dnia 19.07.2023 r. nr 0114-KDIP4-2.4012.257.2023.2.MŻA).
